Tο «Συνεργείο» και ο κ. Π. Καραμπίλας στην προσπάθεια του να διευκρινίσει τις καταστάσεις πήρε συνέντευξη από τον κ. Δημήτρη Μιχαρικόπουλο, ο οποίος είναι ο Διευθυντής της εταιρίας FORTISIS, η οποία εξειδικεύεται σε θέματα ηλεκτροκίνησης και που μεταξύ άλλων λειτουργεί το δίκτυο σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων με την επωνυμία ΦΟΡΤΙΖΩ.

"Σ": κ. Μιχαρικόπουλε, Ποιο είναι σήμερα το νομικό Πλαίσιο για τους σταθμούς φόρτισης;

"Δ.Μ.": Σε επίπεδο ΕΕ τέθηκε σε ισχύ τον περασμένο Οκτώβριο η Οδηγία 2014/94 για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, η οποία μεταξύ άλλων θέσπισε τις ελάχιστες κοινές προδιαγραφές για τους σταθμούς φόρτισης, που θα εγκαθίστανται στα Κράτη Μέλη της ΕΕ. Στην Ελλάδα εκδόθηκε λίγες μέρες πριν τις πρόσφατες εκλογές μια Κοινή Υπουργική Απόφαση κατ’ εξουσιοδότηση του Νόμου 4233 του 2014, η οποία αφορά τις προδιαγραφές για την εγκατάσταση φορτιστών Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων (Η/Ο) σε επιχειρήσεις πρατηρίων καυσίμων, parking, συνεργείων αυτοκινήτων και ΚΤΕΟ. Κατά την άποψη μου η απόφαση αυτή και σύγχυση θα δημιουργήσει και κυρίως θα αποθαρρύνει την ανάπτυξη των σχετικών υποδομών, για τις οποίες όπως γνωρίζετε η Ελλάδα παραμένει ουραγός σε σχέση με τις λοιπές χώρες της ΕΕ, καθιστώντας ακόμη ακριβότερη και κυρίως πολύ πιο χρονοβόρα και γραφειοκρατικά πιο επιβαρυμένη την εγκατάσταση ενός σημείου επαναφόρτισης σε ένα συνεργείο αυτοκινήτων ή σε ένα parking.

"Σ": Ποιες είναι οι διαδικασίες αδειοδότησης για την εγκατάσταση φορτιστών Η/Ο στα συνεργεία αλλά και σε άλλες επιχειρήσεις που θεσπίζονται από την συγκεκριμένη υπουργική απόφαση;

"Δ.Μ.": Η συγκεκριμένη υπουργική απόφαση θεσπίζει διαδικασία αδειοδότησης από το Κράτος για την εγκατάσταση φορτιστών Η/Ο στις επιχειρήσεις συνεργείων αυτοκινήτων, σταθμών αυτοκινήτων, πρατηρίων καυσίμων και ΚΤΕΟ.

Με τον τρόπο αυτό θεωρεί ουσιαστικά ο νομοθέτης ότι οι φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων αποτελούν συσκευές που απαιτούν ειδικές & πρόσθετες προδιαγραφές ασφάλειας, πέραν δηλαδή των γενικών θεσμοθετημένων προδιαγραφών ασφάλειας, οι οποίες ούτως ή άλλως έχουν θεσπιστεί και ισχύουν για όλες τις συσκευές ηλεκτρολογικού εξοπλισμού χαμηλής τάσης άρα και των συσκευών φόρτισης Η/Ο (π.χ. των προδιαγραφών που ισχύουν με βάση την Οδηγία 2006/95/ΕΚ, το πρότυπο ΕΛΟΤ HD384, τη σήμανση CE κ.ά.).

Μάλιστα, σύμφωνα με τη σχετική υπουργική απόφαση οι ειδικές αυτές προδιαγραφές εγκατάστασης που θεσπίζονται για τους σταθμούς φόρτισης, θα πρέπει κάθε φορά να ελέγχονται από κάποια κρατική υπηρεσία, ώστε να πιστοποιείται εάν οι φορτιστές που θα εγκαθίστανται στους χώρους των συγκεκριμένων επιχειρήσεων, έχουν πράγματι τα χαρακτηριστικά και εγκαθίστανται με τον τρόπο, που απαιτεί η υπουργική απόφαση. Θα πρέπει στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα χώρα στην Ευρώπη και ίσως και παγκοσμίως, που θεσμοθετεί αντίστοιχη διαδικασία αδειοδότησης για εγκατάσταση ηλεκτρολογικού εξοπλισμού φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε ιδιωτικούς χώρους γενικά, αλλά και ειδικά για τις συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων.

"Σ": Πόσο δυσκολεύει η απόφαση αυτή τα συνεργεία;

"Δ.Μ.": Το κανονιστικό αυτό πλαίσιο συμπεριλαμβάνει για λόγους που δεν είναι κατανοητοί τα συνεργεία αυτοκινήτων, τα οποία είναι προφανές ότι εάν εγκαταστήσουν έναν φορτιστή Η/Ο, θα το κάνουν κυρίως για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες επισκευής ή δοκιμής ενός ηλεκτρικού οχήματος από τους τεχνικούς τους και δευτερευόντως, εάν όχι καθόλου, για να παρέχουν υπηρεσίες στάθμευσης ή επαναφόρτισης στους κατόχους ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Ακόμη πιο παράδοξο είναι το γεγονός ότι παρ’ όλο που ο Έλληνας νομοθέτης επιλέγει να καθιερώσει διαδικασία κρατικής έγκρισης και διοικητικού ελέγχου των προδιαγραφών εγκατάστασης των σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, δεν μεταφέρει πλήρως και επακριβώς τις τεχνικές προδιαγραφές που προβλέπονται στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2014/94, έτσι ώστε αυτές να ισχύσουν για όλους ανεξαιρέτως τους σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, που εγκαθίστανται σε δημόσια προσβάσιμα σημεία, αλλά επιλέγει να θεσπίσει προδιαγραφές αποκλειστικά και μόνο για τους φορτιστές που εγκαθίστανται στις τέσσερις αυτές κατηγορίες επιχειρήσεων.

"Σ": Τι ισχύει σε άλλες χώρες για την εγκατάσταση ενός φορτιστή Η/Ο;

"Δ.Μ.": Στις διάφορες Ευρωπαϊκές και μη χώρες, στις οποίες μάλιστα η ηλεκτροκίνηση είναι ήδη αρκετά ανεπτυγμένη απαιτείται αδειοδότηση σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά μόνο για όσους φορτιστές εγκαθίστανται σε δημόσιους - κοινόχρηστους χώρους, όπως πλατείες, πεζοδρόμια κλπ. Σε καμία άλλη χώρα δεν υπάρχει απαίτηση προηγούμενης κρατικής αδειοδότησης για σταθμούς φόρτισης που εγκαθίστανται από επιχειρήσεις, όπως τα συνεργεία αυτοκινήτων και τα parking στους δικούς τους ιδιωτικούς χώρους. Η διαδικασία αδειοδότησης που πράγματι ισχύει σε ορισμένες χώρες αφορά αποκλειστικώς την παροχή άδειας χρήσης δημόσιου χώρου για την εγκατάσταση ενός σταθμού φόρτισης Η/Ο και όχι τον τρόπο ηλεκτρολογικής σύνδεσης, που ρυθμίζεται από τους γενικούς κανόνες που ισχύουν για την εγκατάσταση κάθε είδους ηλεκτρικού εξοπλισμού χαμηλής τάσης.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το νομοθετικό πλαίσιο που έχει εκδοθεί σε όλες αυτές τις χώρες κινείται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από τη δική μας, καθώς θεσπίζει κυρίως κίνητρα, όπως επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές, εξαιρέσεις από τη διαδικασία πολεοδομικής έγκρισης και αδειοδότησης, υποχρέωση των τοπικών αρχών να χορηγούν διευκολύνσεις σε ιδιώτες και σε επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, για εγκατάσταση εξοπλισμού επαναφόρτισης Η/Ο στους δημόσιους χώρους που ελέγχουν κ.ο.κ., έτσι ώστε να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις στον τομέα αυτό και να γίνει εφικτή η ταχεία ανάπτυξη των αντίστοιχων υποδομών.

Μπορούν για παράδειγμα να δουν οι αναγνώστες σας τι προβλέπεται στην οδηγία 2014/94 της ΕΕ, αλλά και τι ειδικότερα προβλέπεται στο αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο χωρών όπως η Γαλλία, η Γερμανία, ή η Μεγάλη Βρετανία ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι και σε μικρότερες χώρες όπως η Πορτογαλία, η Νορβηγία ή η Μάλτα έχουν ήδη ενσωματωθεί στη νομοθεσία τους αντίστοιχα κίνητρα και διευκολύνσεις για την εγκατάσταση σημείων επαναφόρτισης σε δημόσιους χώρους.

"Σ": Τι ισχύει για την εγκατάσταση ενός σταθμού φόρτισης Η/Ο σε δημόσιους χώρους ή σε κοινοχρήστους ιδιωτικούς χώρους σχετικά με τις προδιαγραφές ασφάλειας;

"Δ.Μ.": Στην χώρα μας τα αρμόδια υπουργεία επέλεξαν να θεσπίσουν προδιαγραφές για εξοπλισμό φόρτισης που εγκαθίσταται μόνο σε ιδιωτικούς χώρους και αγνόησαν (;) εντελώς το ζήτημα των όρων εγκατάστασης και ασφάλειας του σταθμών φόρτισης, που μπορεί να εγκατασταθούν σε δημόσιους χώρους.

Αυτό αποτελεί ένα ακόμη παράδοξο της συγκεκριμένης νομοθετικής πρωτοβουλίας, καθώς στους κοινόχρηστους χώρους, για τους οποίους δεν υπήρξε καμία πρόβλεψη, οι ανάγκες προστασίας του κοινού είναι κατά τεκμήριο μεγαλύτερες και επιπλέον είναι πολύ σημαντικότερο να υπάρξουν κατευθύνσεις και ενιαίοι κανόνες για τη χωροθέτηση και λειτουργία των σημείων επαναφόρτισης, καθώς η χρήση των φορτιστών στα σημεία αυτά θα μπορεί να γίνεται από όλους τους κατόχους ηλ. οχημάτων και όχι μόνο από τους πελάτες ενός πρατηρίου καυσίμων, ενός σταθμού αυτοκινήτων ή ενός συνεργείου.

Είναι άξιο απορίας πράγματι με ποιο τρόπο καθορίζονται και ιεραρχούνται οι προτεραιότητες για τη κανονιστική και τεχνική διευθέτηση των συναφών θεμάτων από τα υπουργεία.

"Σ": Πως επηρεάζει το κόστος εγκατάστασης ενός σταθμού φόρτισης Ηλ. Οχήματος το συνεργείο;

"Δ.Μ.": Το ουσιαστικό ζήτημα είναι ότι με τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις η εγκατάσταση εξοπλισμού φόρτισης σε συνεργεία αυτοκινήτων, επιβαρύνεται με πρόσθετο κόστος και γραφειοκρατία, καθώς ο όποιος επιχειρηματίας ενδιαφερθεί για το θέμα - και μάλιστα χωρίς να του παρέχεται κάποιο κίνητρο, όπως αυτά που ισχύουν σε πολλές χώρες της Ευρώπης - θα πρέπει πέραν των δαπανών εγκατάστασης, στις οποίες ούτως ή άλλως θα πρέπει να προβεί για να τοποθετήσει σωστά τον εξοπλισμό φόρτισης, θα είναι υποχρεωμένος να επιβαρυνθεί επιπλέον με αμοιβές κάποιου μελετητή και επιβλέποντος μηχανικού, ο οποίος θα πρέπει να αναλάβει τη σύνταξη και υπογραφή των απαιτούμενων τεχνικών εκθέσεων, σχεδιαγραμμάτων και δηλώσεων και επιπλέον να διεκπεραιώσει τη διαδικασία έγκρισης της εγκατάστασης από τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, που όπως όλοι γνωρίζουμε στην Ελλάδα μπορεί να αποβεί εξαιρετικά χρονοβόρα, ενίοτε και απελπιστική.

Σημειώστε δε ότι σύμφωνα με τη σχετική απόφαση για την αδειοδότηση ενός φορτιστή σε αυτές τις επιχειρήσεις δεν αρκεί η υποβολή τεχνικού σχεδιαγράμματος στο οποίο θα απεικονίζεται η ειδική γραμμή και η συσκευή φόρτισης, αλλά απαιτούνται κατόψεις όλου του χώρου στις οποίες θα απεικονίζονται όλες οι ηλεκτρομηχανολογικές και λοιπές εγκαταστάσεις του συνεργείου ανεξαρτήτως του σταθμού φόρτισης, καθώς και η έκδοση νέου πιστοποιητικού πυρασφάλειας για το συνεργείο συνολικά.

"Σ": Tι πιστεύετε σχετικά με τα όσα αναφέρονται σε κάποια πρόσθετα μέτρα ασφάλειας στην υπουργική απόφαση τα οποία μάλλον είναι και πλεονασματικά;

"Δ.Μ.": Αν και αποτελεί λεπτομέρεια σε σχέση με το μείζον θέμα της επιβολής διαδικασίας κρατικής έγκρισης για την εγκατάσταση σταθμών φόρτισης σε ιδιωτικούς χώρους, σημειώνω ότι η απόφαση έχει πιθανότατα συνταχθεί από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν πως λειτουργούν οι συσκευές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, καθώς επιβάλλει την “τοποθέτηση χειροκίνητης διάταξη διακοπής της ηλεκτρικής παροχής προς τον φορτιστή μέσω κομβίων έκτακτης ανάγκης, τοποθετημένων μάλιστα σε δύο τουλάχιστον (!!) θέσεις εντός των υφιστάμενων ή υπό αδειοδότηση εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης οχημάτων”.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ένα επιπρόσθετο, περιττό μάλιστα, κόστος για την εγκατάσταση των σταθμών φόρτισης, ενώ και σε αυτό το σημείο πρωτοτυπούμε στην Ελλάδα, καθώς αντίστοιχη πρόβλεψη δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην Ευρώπη, όπου σημειωτέον έχουν εγκατασταθεί χιλιάδες σημεία επαναφόρτισης.

Τα κουμπιά αυτά ασφαλείας συνήθως εγκαθίστανται σε μηχανικές συσκευές όπως οι κυλιόμενες σκάλες, τα αυτόματα πλυντήρια αυτοκινήτων, οι αυτόματες πόρτες κλπ, για να επιτρέψουν τη διακοπή λειτουργίας τους από απόσταση σε ενδεχόμενο ατύχημα εγκλωβισμού κάποιου ανθρώπου σε αυτά, είναι εντελώς περιττά για τις συσκευές φόρτισης που αφενός δεν έχουν τέτοιους είδους λειτουργία και αφετέρου διαθέτουν ενσωματωμένα συστήματα προστασίας και συνδέονται με τον πίνακα χαμηλής τάσης κάθε εγκατάστασης με τέτοιες προδιαγραφές (π.χ. ρελέ διαρροής, αυτόματους διακόπτες κλπ.), ώστε, ακόμη και σε περίπτωση κάποιας διαρροής, να διακόπτεται άμεσα η παροχή ρεύματος.

"Σ": Τέλος τι θα θέλατε να επισημάνετε σχετικά με τα παραπάνω;

"Δ.Μ.": Στις μέρες που περνάμε η έκδοση μιας υπουργικής απόφασης για το συγκεκριμένο ζήτημα ίσως να αποτελεί ασήμαντη λεπτομέρεια, όμως πιστεύω ότι είναι χαρακτηριστική της νοοτροπίας που εξακολουθεί να διέπει τη λειτουργία του κράτους και ιδιαίτερα της σχέσης του με την επιχειρηματικότητα και της δυνατότητάς του να παρακολουθεί και να υποστηρίζει με κατάλληλες πολιτικές την καινοτομία, την τεχνολογική ανάπτυξη και τη λειτουργία της αγοράς.

Όπως συμβαίνει άλλωστε σε πλείστα πεδία επιχειρηματικής δραστηριότητας και στο θέμα της ηλεκτροκίνησης, αντί της επεξεργασίας και προώθησης μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, που θα αντιμετωπίζει τις πραγματικές προκλήσεις για τη διάδοσή της (π.χ. κίνητρα για κυκλοφορία «καθαρών» οχημάτων, έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη, χωροθέτηση και διευκόλυνση επενδύσεων σε υποδομές επαναφόρτισης κλπ.) και αντί της γραφειοκρατικής απλοποίησης και ευελιξίας, επιλέγεται να επιβληθούν περιττά γραφειοκρατικά βάρη και διαδικασίες διοικητικών εγκρίσεων, κατά τρόπο μάλιστα που αντιβαίνει και στη λογική, αλλά κυρίως στις πρακτικές που ακολουθούν οι προηγμένες χώρες και που προωθεί και η ΕΕ.

Επιπλέον, είναι χαρακτηριστική και η προχειρότητα με την οποία λαμβάνονται οι σχετικές αποφάσεις, χωρίς οποιαδήποτε διαβούλευση ή συνεννόηση με τους αντίστοιχους επαγγελματικούς φορείς και χωρίς οποιαδήποτε σχετική προεργασία. Ως παράδειγμα θα αναφέρω ότι αρμόδιες υπηρεσίες των Περιφερειών στις οποίες απευθυνθήκαμε για το θέμα μας δήλωσαν ότι δεν έχουν λάβει ακόμη ούτε οδηγίες, ούτε κάποια εγκύκλιο για την εφαρμογή της σχετικής διαδικασίας και αγνοούσαν τόσο την ύπαρξη της υπουργικής απόφασης, όσο και γενικά το ζήτημα των υποδομών και των αντίστοιχων προδιαγραφών ηλεκτροκίνησης.

Η εφημερίδα το «Συνεργείο του Αυτοκινήτου» θέλει να ευχαριστήσει τον κ. Δημήτρη Μιχαρικόπουλο, για τη συνέντευξη αυτή και τις σημαντικές επισημάνσεις του σχετικά με την νέα υπουργική απόφαση, που κάθε άλλο όπως φαίνεται συνάδει με την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στην χώρα μας. Φαίνεται πως η παθογένεια του «Νομοθετώ» για να «Νομοθετώ» δύσκολα θα εξοστρακιστεί από την χώρα μας εκτός και αν αυτή εξυπηρετεί συγκεκριμένα μικροσυμφέροντα.